ክንክን ጥዕና ኔዘርላንድ ብኸምዚ እዩ ዝሰርሕ

ንስኻ ባዕልኻ፣ ወይ ኣብ ከባቢኻ ዝርከብ ሰብ ድዩ ንህይወት ኣብ ሓደጋ ዘእቱው ኩነታት ዘሎ? ስለዚ ናብ 112 ደውል። ሽዕኡ ተቐባሊት ተሌፎን ናይ ማእከል ህጹጽ ረድኤት ክትረክብ ኢኻ። እንታይ ከም ዘጋጠመ ግለጽ፣ ከምኡ እውን ንሕቶታት ናይታ ተቐባሊት ተሌፎን መልስ።

ማእከል ህጹጽ ረድኤት ኣምቡላንስ ክሰድድ ይኽእል እዩ። እታ ኣምቡላንስ ንዓኻ ወይ ነቲ ትድውለሉ ዘለኻ ሰብ ናብ ሆስፒታል ክትወስዶ ትኽእል እያ። ሓካይም ናይታ ኣምቡላንስ እውን ቕጽበታዊ ሕክምናዊ ሓገዝ ክገብሩ ይኽእሉ እዮም።

ማእከል ህጹጽ ረድኤት ኣምቡላንስ ኣይሰድድን ድዩ? ከምኡ ምስ ዝኸውን ናበይ ክትከይድ ከም እትኽእል ክንገረካ እዩ። ንኣብነት ናብቲ ኣብቲ ከባቢኻ ዝርከብ ትካል ሓፈሻዊ ሓኪም። ስለዚ መጓዓዝያ ባዕልኻ ከተዋድድ ኣለካ።

ኣብ ኔዘርላንድ ህጹጽ ንዘይኮኑ ናይ ጥዕና ጸገማት ብዝምልከት ኩሉ ግዜ መጀምርታ ናብ ሓፈሻዊ ሓኪም ክትከይድ ኣለካ። እዚ ድማ ነፍሰጾር እንተድኣ ኮይንኪ፣ ሕክምናዊ ምኽሪ ምስ ዘድልየካ፣ ወይ ከም በዓል ጸገም ድቃስ፣ ራዕዲታትን ጭንቀትን ዝኣመሰሉ ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገማት ምስ ዝህልወካ ተፈጻምነት ኣለዎ።

ንኣብነት ሰዓል እንተድኣ ኣጋጢሙካ ብቀጥታ ናብ ሓፈሻዊ ሓኪም ክትከይድ ኣየድልየካን እዩ። ካብ ቤት-መድሃኒት ወይ ቤት-መሸጣ መድሃኒት፣ መድሃኒት ክትረክብ ትኽእል ኢኻ። እቲ ሰዓል እንተድኣ ዘይሓደገካ ግን ምስ ሓፈሻዊ ሓኪም ቆጸራ ትገብር።

ቅድሚ ምስ ሓፈሻዊ ሓኪም ቆጸራ ምሓዝካ፣ መጀመርታ ኣብ ከባቢኻ ኣብ ዝርከብ ሓፈሻዊ ሓኪም ክትምዝገብ ኣለካ። ናብ ሓፈሻዊ ሓኪም ብኸመይ ክትከይድ ከም እትኽእል ኣይትፈልጥን ዲኻ? ስለዚ ኣብ

ኣብ ሓፈሻዊ ሓኪም ተመዝጊብካ ኣለኻ ዲኻ? ስለዚ ቆጸራ ክትሕዝ ትኽእል ኢኻ። ናብ ሓፈሻዊ ሓኪም ትድውል፣ ከምኡ እውን ብመንገዲ ተሓጋጋዚት ኣቢልካ ቆጸራ ትሕዝ። ኣብቲ ናይ ምኽሪ ሰዓት ድማ ምስቲ ሓፈሻዊ ሓኪም እንታይ ከም ዘጋጠመካ ክትዘራረብ ትኽእል ኢኻ። እቲ ሓፈሻዊ ሓኪም ናብ ሆስፒታል ወይ ናብ ካልእ ፍሉይ ክንክን ንውከሳ ከመሓላልፈካ ይኽእል እዩ።

ኣብ ኣስናንካ ጸገማት ምስ ዝህልወካ ናብ ሓኪም-ስኒ ትኸይድ። ዋላ ጸገማት እንተዘይብልካ እውን ቚጽጽር ንምግባር ናብ ሓኪም-ስኒ ክትከይድ ትኽእል ኢኻ። መብዛሕትኦም ኔዘርላንዳውያን ቚጽጽር ንምግባር ኣብ ዓመት ክልተ ግዜ ናብ ሓኪም-ስኒ ይኸዱ። ልክዕ ከምቲ ናይ ሓፈሻዊ ሓኪም ድማ፣ ኣብ ሓኪም-ስኒ እውን መጀመርታ ክትምዝገብ ኣለካ።

እቲ ንሓኪም-ስኒ ዝኸውን ወጻኢታት ኣብቲ መሰረታዊ ሸፈነ ናይቲ መድሕን ጥዕና፣ መሕወይ ክፍሊት ኣይግበረሉን እዩ። ነዚ ብዝምልከት ድማ መመላእታ መድሕን ጥዕና ክትገብር ትኽእል ኢኻ። እዚ የብልካን ድዩ? ስለዚ ንኹሉ ወጻኢታት ናይቲ ሓኪም-ስኒ ባዕልኻ ክትከፍሎ ኣለካ።

ክሳብ 18 ዓመት ንዝዕድሚኦም ቆልዑት ግን መብዛሕትኡ ወጻኢታት ናይ ሓኪም-ስኒ፣ መብዛሕትኡ ግዜ ብመድሕን ጥዕና ይሽፈን እዩ።

እቲ ናይ ሓፈሻዊ ሓኪም ትካል ተዓጽዩ ድዩ፣ ግን ድማ እቲ ክትሓቶ ዝደለኻ ሕክምናዊ ሓገዝ ክሳብ ንጽባሒቱ ወይ ክሳብ ድሕሪ ቀዳመ-ሰንበት ክጽበይ ኣይክእልን ድዩ? ከምኡ ምስ ዝኸውን ናብቲ ኣብ ከባቢኻ ዝርከብ ነቚጣ ሓካይም huisartsenpost ደውል። ሓፈሻዊ ሓኪም ነጻ ኣብ ዝኾነሉ እዋን፣ ሰባት ኣብቲ ነቚጣ ሓካይም ኣብ ምሸትን ኣብ ቀዳመ-ሰንበትን ሓገዝ ይረኽቡ።

ኣብ እዋን እቲ ናይ ቴሌፎን ዝርርብ፣ ሰራሕተኛታት ናይ ነቚጣ ሓካይም ናብኡ ክትመጽእ ትኽእል ምዃንካን ዘይምዃንካን፣ ወይ ምስ ሓፈሻዊ ሓኪምካ ቆጸራ ክትሕዝ ከም እትኽእል ክሕብሩኻ እዮም። እቲ ነቚጣ ሓካይም ናብ ክፍሊ ህጹጽ ረድኤት ናይ ሓደ ሆስፒታል እውን ንውከሳ ከመሓላልፈካ ይኽእል እዩ። 

ኣስተውዕል፡ ቅድሚ ናብ ክፍሊ ህጹጽ ረድኤት ምኻድካ ኩሉ ግዜ ምስ ናትካ ነቚጣ ሓካይም ርክብ ግበር። ብዘይካ ንህይወት ኣብ ሓደጋ ዘእቱው ኩነታት ምስ ዝህሉው። ከምኡ ምስ ዝኸውን ንኣምቡላንስ ናብ 112 ደውል።